Co to jest żywność funkcjonalna? Jak zacząć ją stosować?

Wpływ diety na zdrowie jest niezaprzeczalny. Wiemy przecież, że jedząc potrawy smażone w głębokim tłuszczu, podniesiemy poziom złego cholesterolu w naszym organizmie, a batonik z kiepskim składem jest kolejnym krokiem ku cukrzycy. Są jednak produkty, których spożywanie sprawia, że jesteśmy silniejsi i pełni energii.  Co warto jeść, by dbać o zdrowie ciała i duszy? Odpowiedzią na to pytanie jest żywność funkcjonalna. Czym jest i jakich produktów dotyczy? Tego dowiesz się już za chwilę.

Żywność funkcjonalna – co warto wiedzieć?

Zapewne zastanawiasz się, co to jest żywność funkcjonalna. To produkty spożywcze, których ponadprzeciętne działanie prozdrowotne zostało udokumentowane przez badania kliniczne z udziałem ludzi, wykonywane przez niezależne ośrodki naukowe[1]. Zawierają substancje bioaktywne w stężeniu, które korzystnie oddziałuje na organizm człowieka. Informacje o wyjątkowym działaniu żywności funkcjonalnej znajdują się w oświadczeniach żywieniowych i zdrowotnych deklarowanych przez producenta. Aby na etykiecie produktu mogła znaleźć się informacja o szczególnych wartościach odżywczych, należy spełnić szereg wymagań zgodnych z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego. Dzięki temu możesz mieć pewność, że żywność, po którą sięgasz, realnie wzmacnia Twój organizm, a jej właściwości nie są jedynie wymysłem sprytnych marketingowców.

W jaki sposób uzyskuje się żywność funkcjonalną? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Jedną z metod jest hodowla czy uprawa w odpowiednich warunkach. Można także zastosować modyfikację biotechnologiczną, by uzyskać produkt o maksymalnym działaniu prozdrowotnym[2].

Dieta na odporność

W okresie jesienno-zimowym, gdy za oknem wieje, a złapanie przeziębienia to tylko kwestia czasu, szczególnie potrzebujemy wiedzy, jak wzmocnić organizm. Dieta na odporność może pomóc ci zbudować barierę przed wszędobylskimi wirusami. Co powinno się w niej znaleźć?

Witamina C

Witaminą C nazywamy kwas askorbinowy. Jest to substancja pobudzająca działanie białych krwinek, które w naszym organizmie odpowiadają za odporność i reakcję na stany zapalne. Ponadto wspomaga łączenie przeciwciał odpowiedzialnych za neutralizowanie drobnoustrojów[3]. Witamina C najlepiej przyswajalna jest z produktów spożywczych, takich jak: zielona pietruszka, papryka, acerola, kiwi, dzika róża czy brokuł.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Nie możesz także zapomnieć o dobrych kwasach tłuszczowych – omega-3 i omega-6. Wzmacniają one serce, obniżają poziom złego cholesterolu, usprawniają działanie mózgu i budują naturalną odporność. Aby dostarczać odpowiednie ilości tych składników, pamiętaj o:

  • spożywaniu tłustych ryb morskich co najmniej dwa razy w tygodniu,
  • włączeniu do diety orzechów włoskich,
  • używaniu dobrych olejów, takich jak lniany i rzepakowy – najlepiej nierafinowane i przechowywane w ciemnej butelce, aby nie traciły wartości odżywczych[4],
  • ekologicznych jajach, które są prawdziwą witaminową bombą.

Fitozwiązki

Co jeszcze powinna zawierać dieta wzmacniająca? Fitozwiązki. Są to substancje pochodzenia roślinnego, które doskonale podnoszą odporność organizmu. W medycynie naturalnej stosowane są już od tysięcy lat. Działają antyoksydacyjnie, zmniejszając ryzyko nowotworów. Mają właściwości antybakteryjne i przeciwpasożytnicze. Łagodzą stany zapalne. Pomagają regulować poziom cholesterolu we krwi. Znajdziesz je w:

  • pełnoziarnistych produktach zbożowych,
  • warzywach: cebuli, porze, marchewce, burakach
  • strączkach, np. fasoli, soi,
  • owocach, np. cytrusach, figach, śliwkach, winogronach, jagodach, czarnych porzeczkach i wielu innych,
  • ziołach, np. kurkumie, czosnku, bazylii, tymianku, oregano[5].

Dieta a zdrowie psychiczne

Kiepski nastrój, chandra, gorsze samopoczucie – każdy z nas zna ten stan. Czy można, przy pomocy odpowiednich składników odżywczych, poprawić humor i wesprzeć zdrowie psychiczne? Dieta na dobre samopoczucie faktycznie istnieje. Naukowcy od lat wiedzą już, że duże znaczenie w tej kwestii ma mikroflora naszych jelit. W układzie pokarmowym człowieka żyje nawet do 2 kg pożytecznych bakterii, które są odpowiedzialne za:

  • pomoc w rozkładzie resztek pokarmowych
  • syntezę niektórych witamin (K oraz z grupy B)
  • ochronę układu pokarmowego przed zewnętrznymi zagrożeniami
  • wzmacnianie układu odpornościowego[6]

Dieta a psychika – recepta na dobre samopoczucie

Jesteś tym, co jesz. Wydaje się, że to banał, ale nic bardziej mylnego. Złe odżywianie, jak nic innego, szkodzi naszemu organizmowi. Dieta oparta o przetworzone produkty, pełna cukrów, tłuszczy trans i ulepszaczy smaku powoli rujnuje mikroflorę jelit. Do tego zbyt często zażywane antybiotyki i problem gotowy. Co może się stać, gdy ucierpią twoje bakterie jelitowe:

  • będziesz bardziej zmęczony
  • dokuczać ci będzie rozdrażnienie
  • spadnie odporność twojego organizmu
  • zaczniesz miewać problemy gastryczne
  • przytyjesz
  • znacznie pogorszy się twój nastrój

Aby uniknąć tych nieprzyjemności, zadbaj czym prędzej o to, co ląduje na twoim talerzu. Unikaj potraw wysokoprzetworzonych i pozbawionych wartości odżywczych. Zamień niezdrowe jedzenie na pełne witamin i minerałów, błonnika pokarmowego, a przede wszystkim dobroczynnie działających bakterii. Znajdziesz je w:

  • fermentowanych produktach mlecznych, takich jak: maślanka, kefir, jogurt naturalny,
  • kiszonkach, np. ogórkach, kapuście, rzepie, burakach,
  • kwasie chlebowym.

Dzięki porannej porcji jogurtu naturalnego z orzechami i suszonymi owocami, misce pysznego kapuśniaku na obiad (świetny przepis z wykorzystaniem mrożonek Hortex znajdziesz tutaj) i szklaneczce swojskiego kwasu chlebowego możesz uchronić się przed wieloma nieprzyjemnościami.


[1] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna

[2] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna

[3] https://gemini.pl/poradnik/artykul/czy-witamina-c-podnosi-odpornosc/

[4] https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/zdrowe-odzywianie/zywnosc-funkcjonalna-ktore-produkty-zasluguja-na-to-miano-aa-m53W-WY5Z-Pv18.html

[5] http://erbe.waw.pl/fitozwiazki-diecie-czyli-zdrowie-talerzu/

[6] https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/dieta-a-zdrowie-psychiczne-wspolczesnego-czlowieka