Witarianizm, czyli dieta surowa – na czym polega i czy jest zdrowa?

Przetworzona żywność dostępna jest na wyciągnięcie ręki. Coraz bardziej odczuwalne są więc negatywne skutki jej długotrwałego spożywania. Dlatego część ludzi decyduje się na powrót do korzeni i dietę odległych przodków. Spożywanie surowych posiłków wróciło do łask po latach zapomnienia. Czy jest to zdrowy sposób odżywiania? Dla kogo jest korzystny, a kto powinien go unikać? Jak jeść smacznie, choć na surowo? Odpowiedzi na te oraz na wiele innych pytań znajdziesz poniżej.

Witarianizm – co to takiego?

Zastanawiasz się, czym jest witarianizm (raw food)? To dieta, która opiera się w dużej mierze (od ok. 70 do 100% spożywanych posiłków) na produktach surowych. Może występować zarówno w wersji mięsnej, jak i wegetariańskiej lub wegańskiej. Osoby stosujące ten sposób odżywiania uważają, że nie należy podgrzewać jedzenia do temperatury wyższej niż 42^oC, gdyż wtedy traci ono większość składników odżywczych i witamin^[1].

Witarianie jedzą surowe produkty, ponieważ mają one dużo błonnika, który ułatwia trawienie. W posiłkach nieprzetworzonych jest też najwięcej białka. Obróbka termiczna podnosi indeks glikemiczny. Dlatego też częste spożywanie dań gotowanych może prowadzić do nadwagi^[2].      

Jakie szkodliwe substancje wytwarzane są podczas gotowania bądź smażenia?

• wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
• heterocykliczne aromatyczne aminy
• nitrozoaminy
• wolne rodniki^[3]

Czy witarianizm jest zdrowy?

Kwestia zdrowia jest dla witarian priorytetowa. To właśnie w surowych produktach upatrują oni najwyższych wartości odżywczych. Uważają bowiem, że dieta ta sprzyja usprawnieniu procesu trawienia i wspiera organizm w walce z wirusami czy bakteriami, ponadto korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy i wątrobę.

Ten sposób odżywiania nie jest jednak pozbawiony wad. Przede wszystkim – jak większość diet eliminacyjnych – restrykcyjnie wyklucza sporą część produktów powszechnie uważanych za zdrowe. W niektórych przypadkach może prowadzić do znacznych niedoborów żelaza, wapnia, cynku i witaminy B12^[4]. Witarianizmu powinny wystrzegać się osoby, które borykają się z anemią i kobiety w ciąży – w takich sytuacjach brak niektórych składników odżywczych może być naprawdę niebezpieczny! Najlepiej więc przejście na taką dietę skonsultować ze swoim lekarzem lub doświadczonym dietetykiem.

Witarianizm – jak zacząć?

Witarianizm to najprostszy z możliwych sposób odżywiania. Nie wymaga żadnych specjalnych umiejętności. Po prostu jesz to, co nieprzetworzone i niepoddane obróbce termicznej. Możesz więc pałaszować sałatki, dipy, pasty, makarony z warzyw, wegańskie sery z orzechów czy koktajle owocowo-warzywne. Dopuszczalne są także zupy pod warunkiem, że nie będziesz gotować ich w temperaturze wyższej niż 42^oC^[5]. Puść więc wodze fantazji i zaszalej w kuchni.

Jeśli przejście na witarianizm wydaje ci się trudne, oprócz surowych produktów możesz sięgać po dobrej jakości mrożonki (mimo że mrożone warzywa najczęściej są blanszowane). To dobry sposób na łagodną zmianę diety i dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych.

Jakie sprzęty przydadzą ci się podczas stosowania diety witariańskiej?

• temperówka do warzyw
• blender kielichowy
• blender ręczny

Co jedzą witarianie – smaczne przepisy dla każdego

Witarianizm może być pyszny. Nie wierzysz? Przygotowaliśmy dla ciebie kilka smakowitych przepisów!

Śniadanie na surowo – buraczany koktajl

Dieta witariańska jest niezwykle prosta, pełna witamin i prawdziwych smaków owoców czy warzyw. W nieskomplikowany sposób możesz przyrządzić niemal każde danie.

Składniki:

• 1 burak
• 2 świeże marchewki albo opakowanie mrożonej i pokrojonej w kostkę marchewki Hortex
• 2 jabłka
• odrobina ulubionego oleju tłoczonego na zimno
• 1 szklanka wody

Wykonanie:

1. Jabłka dokładnie umyj i obierz ze skórki, a marchewki rozmroź.
2. Pokrój na mniejsze części i wrzuć do blendera kielichowego.
3. Dodaj olej. Jest on niezwykle ważnym składnikiem, ponieważ witaminy A, D, E i K rozpuszczają się jedynie w tłuszczach^[6].
4. Całość zblenduj, dodając stopniowo wodę.
5. Koktajl wypij od razu po jego przygotowaniu. W przeciwnym razie utraci on dużą część witamin^[7]!

Sycący obiad – Buddha Bowl

Buddha Bowl to szybki sposób na pożywny posiłek i… sprawne czyszczenie lodówki. Do dania tego można bowiem dodać tak naprawdę wszystko, na co masz ochotę. Świetnie sprawdzą się więc produkty, które są już napoczęte, ale niewykorzystane do końca^[8]. Dzięki temu nie zmarnujesz jedzenia i zyskasz smaczny obiad.

Składniki:

• garść młodego groszku cukrowego
• 10 suszonych pomidorów
• pół kalarepy
• 1 marchew
• 3 różyczki kalafiora
• 1 cukinia
• opakowanie mieszanki węgierskiej
• 2 łyżki oleju lnianego
• garść rukoli
• pestki słonecznika
• kiełki rzodkiewki

Wykonanie:

1. Gotową mieszankę węgierską (pomidor, paprykę, cukinię i cebulę) wyjmij ok. pół godziny wcześniej z zamrażarki.
2. Kalarepę i marchew pokrój w kostkę. Kalafior podziel na mniejsze części.
3. Ze świeżej cukinii zrób warzywny makaron. Użyj do tego specjalnej temperówki.
4. Rukolę, suszone pomidory, olej lniany i pestki słonecznika umieść w misie blendera kielichowego. Całość zblenduj na gładki sos.
5. Włóż wszystkie warzywa do miseczki i wlej sos z suszonych pomidorów i rukoli.
6. Danie ozdób świeżymi kiełkami rzodkiewki.

Słodkie pyszności w stylu raw food – czekoladowy mus

A teraz czas na najlepsze – pyszny, słodki i witariański deser czekoladowy. Do jego przygotowania należy użyć surowego kakao. Jest ono znacznie zdrowsze od tego palonego. To doskonałe źródło wapnia, magnezu, chromu, potasu i manganu. Poprawia nastrój i usprawnia działanie układu sercowo-naczyniowego. Hamuje procesy starzenia się skóry, zwiększa koncentrację i pobudza^[9].

Składniki:

• 1 dojrzałe i miękkie awokado
• 1 banan
• 2 łyżki surowego kakao w proszku
• pół opakowania malin Hortex 
• kilka listków mięty

Wykonanie:

1. Awokado i banan obierz ze skórki i pokrój na mniejsze kawałki.
2. Zblenduj je z surowym kakao i przełóż do pucharka.
3. Maliny rozmroź i rozgnieć widelcem. Nałóż jako kolejną warstwę deseru.
4. Całość ozdób listkami mięty i kilkoma malinami.

^[1] Witarianizm – dieta nie dla każdego. Polki.pl.

^[2] Witarianizm – moda czy sposób na zdrowie? – Raw Foods

^[3] Tamże.  

^[4] Tamże.

^[5] Surowa dieta – dla kogo? SuperMAMY.limango.pl

^[6] Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – występowanie i właściwości. Biogo.pl

^[7] 10 błędów, jakie popełniasz przygotowując koktajle – Blog AgataBerry.pl

^[8] Buddha bowl – co to jest, zasady komponowania, sprawdzone przepisy | WP abcZdrowie

^[9] Surowe kakao. Surojadek.com